Utangulizi

Paa tambarare zinazidi kupendwa Tanzania kwa sababu ya mwonekano wa kisasa, nafasi ya juu ya paa (terrace/rooftop), na gharama nafuu za ujenzi.

Kutoka Dar es Salaam hadi Arusha na Zanzibar, watu wengi wanachagua michoro ya nyumba zenye paa tambarare.

Lakini changamoto kubwa inayojitokeza mara nyingi ni uvujaji wa paa. Wamiliki wengi hulalamika juu ya unyevu, madoa kwenye dari, na maji yanayopenya — mara nyingi ndani ya msimu wa mvua wa kwanza tu.

Kwa nini hii hutokea? Na suluhisho ni lipi? Hebu tuangalie kwa kina.

---

Sababu Kuu Kwa Nini Paa Tambarare Huvuja Tanzania

1. Mteremko Hafifu (Drainage Mbaya)

• Paa tambarare huwa hazipaswi kuwa sawa kabisa; zinahitaji mteremko wa angalau 1–2% ili maji yatiririke.

• Wafundi wengi hujenga bila kuweka slope sahihi → maji yanatuama na kuanza kupenya.

2. Waterproofing Hafifu au Kukosekana Kabisa

• Vifaa vya kuzuia maji (bitumen felt, membranes, liquid waterproofing) mara nyingi hukwepwa ili kupunguza gharama.

• Screed ya saruji pekee haiwezi kuzuia maji — hupasuka kutokana na joto na mvua.

3. Mipasujo Kwenye Saruji na Screed

• Mabadiliko ya joto (hasa pwani) husababisha saruji kupanuka mchana na kusinyaa usiku.

• Bila reinforcement sahihi au expansion joints, mipasuko hujengeka na maji kupenya.

4. Outlets Zilizoziba au Chache

• Mabomba ya kupitisha maji hufungwa vibaya au huwa machache.

• Uchafu, majani au vumbi vikiziba, maji hutua na kuvuja kwenye kuta.

5. Udhaifu Kwenye Muunganiko wa Kuta na Paa

• Sehemu ya kuunganisha paa na ukuta mara nyingi hukosekana flashing au drip edges → maji huingia kwa urahisi.

6. Matumizi ya Vifaa Duni

• Sealants za bei nafuu na membranes zisizo na ubora hudumu kwa muda mfupi.

• Katika maeneo ya pwani (Dar, Zanzibar, Tanga), hewa yenye chumvi huharakisha kuoza kwa vifaa vya bei rahisi.

---

Jinsi ya Kuzuia Paa Tambarare Zisivuja

✅ Ubunifu Sahihi

• Weka slope angalau 1:60 (takriban 16mm kwa kila mita 1).

• Hakikisha kuna outlets za kutosha (angalau 1 kwa kila 40–50m² ya paa).

✅ Wekeza Kwenye Waterproofing Bora

• Tumia mifumo iliyothibitishwa:

  • Membrane ya bitumen torch-on

  • Liquid polyurethane coatings

  • EPDM/PVC sheet systems

• Hakikisha viungio na joints vimefungwa ipasavyo.

✅ Udhibiti wa Mipasujo

• Tumia expansion joints kwenye slabs kubwa.

• Reinforcement mesh kwenye screed.

• Cure saruji kwa muda wa kutosha kupunguza shrinkage cracks.

✅ Muundo Bora wa Parapet na Kingo

• Ongeza drip edges ili kuzuia maji kurudi ukutani.

• Weka flashing kwenye parapet na seams.

✅ Matengenezo ya Mara kwa Mara

• Kagua paa kabla na baada ya msimu wa mvua.

• Safisha outlets na gutters mara kwa mara.

• Fanya upya waterproofing kila baada ya miaka 3–5.

---

Gharama za Waterproofing Tanzania (Makadirio ya 2025)

• Cementitious coatings: TZS 20,000 – 30,000 kwa m²

• Torch-on bitumen membrane: TZS 35,000 – 60,000 kwa m²

• Liquid polyurethane: TZS 45,000 – 70,000 kwa m²
  (Gharama zinategemea muuzaji, eneo na ukubwa wa paa.)

---

Checklist ya Haraka kwa Wamiliki wa Nyumba

• Paa limechorwa na slope (≥1:60).

• Waterproofing imejumuishwa kwenye BoQ.

• Parapets zimewekewa drip edges.

• Outlets zipo na zimepangwa ipasavyo.

• Ratiba ya matengenezo ipo.

---

Maswali ya Mara kwa Mara

Q1: Je, paa tambarare linaweza kuwa lisilovuja kabisa?
Ndiyo. Ukiwa na ubunifu sahihi, waterproofing bora na matengenezo ya mara kwa mara, paa linaweza kudumu miaka 20–30 bila kuvuja.

Q2: Paa tambarare ni ghali kuliko paa la kawaida Tanzania?
Gharama za awali zinaweza kuwa nafuu, lakini gharama za matengenezo na waterproofing hufanya gharama kwa muda mrefu kuwa sawa au juu zaidi.

Q3: Ni kifaa gani bora kwa waterproofing kwenye hali ya hewa ya Tanzania?
Torch-on membranes na polyurethane coatings ndizo zinazofaa zaidi kwa hali ya joto, unyevunyevu na mvua nyingi.

---

 

Attachment s/P_2_-_Photo.webp